Βασικά γνωρίσματα εταιρειών που υλοποιούν Α.Ξ.Ε..

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (The European Commission, 2016) οι ΜΜΕ αντιπροσωπεύουν 99% όλων των επιχειρήσεων και οι βασικοί παράγοντες για να αποφανθούμε ότι μια επιχείρηση είναι ΜΜΕ είναι:

 

• Αριθμός απασχολουμένων
• Τζίρος η σύνολο ισολογισμού

 

 

Τύπος Επιχείρησης	Αρ.  Προσωπικού	Τζίρος	ή		Σύνολο Ισολογισμού
Μεσαία	< 250	≤ € 50 m		≤ € 43 εκ.
Μικρή	< 50	≤ € 10 m		≤ € 10 εκ.
Πολύ Μικρή	< 10	≤ € 2 m		≤ € 2 εκ.

Πηγή: (The European Commission, 2016)

 

Αυτά τα ανώτατα όρια, αφορούν στοιχεία για μεμονωμένες επιχειρήσεις. Μία εταιρεία που ανήκει σε ένα μεγαλύτερο όμιλο εταιρειών χρειάζεται να περιλάβει αριθμό προσωπικού/τζίρο/ και ισολογισμούς από τον όμιλο.

 

Οι MME μπορούν να ωφεληθούν από τις δύο αυτές κατηγορίες δυνητικών πλεονεκτημάτων εάν ικανοποιούν τα παρακάτω κριτήρια:

• Επιλεξιμότητα για υποστήριξη από πολλά Ευρωπαϊκά προγράμματα που στοχεύουν συγκεκριμένα σε ΜΜΕ. Χρηματοδότηση έρευνας ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας και σχετική με εθνικά χρηματοδοτικά προγράμματα που υπό άλλες συνθήκες θα απαγορεύονταν σαν μη δίκαιη κυβερνητική χρηματοδότηση.
• Λιγότερες απαιτήσεις η μειωμένα τέλη για διοικητική συμμόρφωση με τους κανονισμούς.

 

Οι MME όταν υλοποιούν  Α.Ξ.Ε. είναι πιο πιθανό σε σχέση με μεγάλες διεθνείς εταιρείες να:

• Μεταφέρουν μη θεμιτή τεχνολογία σε αναπτυσσόμενες χώρες.
• Να ψάξουν για joint-venture partners από το να καθιδρύσουν δικές τους συνδεδεμένες εταιρείες.
• Να έχουν θετική επίδραση στο εμπορικό ισοζύγιο
• Να έχουν πιο ελαστικές τοπικές διεργασίες και να συμβάλλουν περισσότερο στην τοπική οικονομία χρησιμοποιώντας υποεργολαβίες σε μεγαλύτερη κλίμακα.

 

Οι ΜΜΕ έχουν τα παρακάτω επακόλουθα στην οικονομική τους ανάπτυξη.

• Οι ΜΜΕ έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη στην όλων των πρωτοπόρων οικονομιών στην Ασία (παρόλο που η συμμετοχή τους διαφέρει από χώρα σε χώρα).
• Οι ΜΜΕ συνεισφέρουν στο 40-60% των κεφαλαίων για επενδύσεις και στο ίδιο ποσοστό συνεισφέρουν στην αύξηση της παραγωγικότητας.
• Περίπου το 10% των ΜΜΕ έχουν στόχο την ανάπτυξη και μπορούν να επιτύχουν μία επιχειρηματική συνεισφορά μέσω των Α.Ξ.Ε. στην ανάπτυξη των χωρών από τις οποίες προέρχονται.

 

Σύμφωνα με την Ετήσια Αναφορά για τις Ευρωπαϊκές ΜΜΕ  (Publications Office of the European Union, 2018) μόνο ένα μικρό ποσοστό των ΜΜΕ (4%) υλοποιούν Α.Ξ.Ε.  στην Ε.Ε., παρόλο που υπάρχει διακύμανση μεταξύ των κρατών μελών. Οι ΜΜΕ που απασχολούν 50-249 άτομα προσωπικό, με τζίρο που ξεπερνά τα 10 εκ. € είναι πιο πιθανό να υλοποιήσουν Α.Ξ.Ε.  σε σχέση με το μέσο όρο των ΜΜΕ.ΟΙ επιχειρήσεις που ανήκουν σε διεθνείς ομίλους, είναι επίσης πιο πιθανό να υλοποιήσουν Α.Ξ.Ε.  ίσως εξαιτίας της πρόσβασης που έχουν σε κεφάλαια  που παρέχονται από άλλες εταιρείες του ομίλου που ανήκουν. Ενώ τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι πιο πιθανό να ωθήσουν μια επιχείρηση να αποφασίσει να επενδύσει στο εξωτερικό, τα αποτελέσματα θα πρέπει να ερμηνευτούν στο περιεχόμενο της περιορισμένης δραστηριοποίησης των ΜΜΕ συνολικά σε Α.Ξ.Ε..

 

Το Flash Eurobarometer 421, παρουσίασε στην ετήσια αναφορά για τις Ευρωπαϊκές ΜΜΕ (2017-2018)

(Publications Office of the European Union, 2018, p. 111), ερεύνησε τις ΜΜΕ που είχαν υλοποιήσει Α.Ξ.Ε. και τις συνέκρινε με το σύνολο και σε σχέση με τα χαρακτηριστικά της κάθε εταιρείας. Εάν το ποσοστό των ΜΜΕ που υλοποίησαν Α.Ξ.Ε. σε κάποιο δείγμα που ελήφθη (με βάση κάποιο χαρακτηριστικό της εταιρείας)  ήταν στατιστικά διαφορετικό από το ποσοστό του συνολικού δείγματος, έχει πορτοκαλί χρώμα (μπλε) εάν το χαρακτηριστικό της εταιρείας είναι περισσότερο (λιγότερο) σχετικό με τις επενδύσεις σε Α.Ξ.Ε. σε σχέση με τον μέσο όρο. Τα αποτελέσματα δίνονται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και σε επίπεδο κρατών μελών. Σε συνολικό επίπεδο, ελάχιστες ΜΜΕ από αυτές που ερευνήθηκαν είχαν υλοποιήσει Α.Ξ.Ε.. Στην Ε.Ε. σε μέσο όρο, μόνο το 4% έχει υλοποιήσει Α.Ξ.Ε.. Εντούτοις η διάδοση των Α.Ξ.Ε. από ΜΜΕ είναι πιο κοινή σε, μερικές χώρες όπως το Λουξεμβούργο (10%) η Μάλτα (11%) η Δανία και η Αυστρία(από 8%) σε σχέση με άλλες χώρες.

Μεγαλύτερες ΜΜΕ έχουν μία μεγαλύτερη δραστηριοποίηση με τιs Α.Ξ.Ε. σε σχέση με άλλες ΜΜΕ. Οι μεσαίες επιχειρήσεις, που απασχολούν 50-249 άτομα προσωπικό, σχετίζονται με Α.Ξ.Ε. σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι ο Ευρωπαϊκός Μέσος Όρος και τα διάφορα κράτη μέλη. Για παράδειγμα, το 15% των μεσαίων επιχειρήσεων στην Ε.Ε. έχουν υλοποιήσει κάποια μορφή Α.Ξ.Ε. σε αντίθεση με το μόλις 4%  του συνόλου των ΜΜΕ που συμμετείχαν στην έρευνα. Παρομοίως,  εταιρείες με υψηλό τζίρο (μεγαλύτερο του 2 εκ. ανά έτος) είναι πιο πιθανό να συνδέονται με την υλοποίηση μιας Α.Ξ.Ε..

 

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, επιχειρήσεις με γρήγορη ανάπτυξη, στην ουσία ΜΜΕ που έχουν ανάπτυξη από το 2008,  σε ποσοστό 25% η και περισσότερο, επίσης σχετίζονται με κάποια Α.Ξ.Ε. σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις. Το 11% των ΜΜΕ που είναι μέρος ενός διεθνούς ομίλου, πραγματοποίησε Α.Ξ.Ε., σε σχέση με το 4% του συνόλου των ΜΜΕ όπως αναφέρθηκε προηγουμένως.

Υπάρχει η ένδειξη ότι η υλοποίηση Α.Ξ.Ε. σχετίζεται με συγκεκριμένους τομείς δραστηριοποίησης σε επίπεδο κρατών μελών αλλά όχι και στο σύνολο της Ε.Ε. Συγκεκριμένα ο βιομηχανικός τομέας έχει μεγαλύτερη συσχέτιση με τις Α.Ξ.Ε. σε έναν αριθμό χωρών (Δανία, Γερμανία, Ιρλανδία κ.α.).

Καμία σχέση δεν βρέθηκε μεταξύ της διάρκειας λειτουργίας της επιχείρησης και των Α.Ξ.Ε. με εξαίρεση των εταιρειών που ιδρύθηκαν μεταξύ του 2009 και του 2014 (σε έρευνα που έγινε το 2015) σε Δανία και Πολωνία οι οποίες σχετίζονται με Α.Ξ.Ε..

Τέλος, εταιρείες με εμπειρία σε άλλους τύπους διεθνοποίησης είναι πιο στενά συνδεδεμένες με Α.Ξ.Ε. σε σχέση με τον μέσο όρο.

 

Επίσης σύμφωνα με τον OECD (OECD, 2016) πάνω από το ένα τρίτο των Ευρωπαίων επενδυτών σε  ΜΜΕ, υλοποίησαν παραπάνω από μία επένδυση. Οι ΜΜΕ που επενδύουν σε πολλά project είναι πιο πιθανό να πραγματοποιήσουν την πρώτη τους επένδυση μέσα στην επικράτεια της Ε.Ε. Για ΜΜΕ από Ευρωπαϊκές χώρες, άλλες χώρες της ΕΕ, αποτελούν τον προορισμό για το μισό σχεδόν των επενδυτικών σχεδίων. Επενδυτές από υπό ένταξη χώρες και από EFTA  (European Free Trade Association) χώρες, μειώνουν βαθμιαία το ποσοστό τους σε επενδύσεις εντός της Ε.Ε. σε σχέση με τις επενδύσεις που υλοποιούν. ΜΜΕ από αυτές τις χώρες, υλοποιούν τα δύο τρίτα των πρώτων επενδυτικών του σχεδίων εντός της Ε.Ε. Όμως αυτός ο αριθμός, μειώνεται στο ένα τρίτο όσον αφορά τα επόμενα επενδυτικά σχέδια. Ευρωπαϊκές ΜΜΕ που υλοποιούν πολλαπλά επενδυτικά σχέδια συνεχώς αυξάνουν το ποσοστό των σχεδίων εντός Ε.Ε. ενώ τα σχέδια εκτός Ε.Ε. μένουν σταθερά. Πιθανώς αυτό οφείλεται στους τυποποιημένους κανόνες που ισχύουν στην Ε.Ε.

Το γεγονός ότι οι ΜΜΕ τείνουν να μεγεθύνουν τον αριθμό των σχεδίων τους μέσα στην Ε.Ε. καθώς επενδύουν σε πολλαπλά σχέδια  αναδεικνύει ότι οι ΜΜΕ μπορούν να χρησιμοποιήσουν την εμπειρία που απέκτησαν από το πρώτο σχέδιο στο επόμενο. Αυτό μειώνει το ρίσκο της επένδυσης, δίνοντας την δυνατότητα στις ΜΜΕ να συνεχίσουν να αυξάνουν τον αριθμό των επενδύσεων τους.

Ενώ οι περισσότερες από τις ΜΜΕ που επενδύουν σε πολλαπλές φορές η επενδύουν αποκλειστικά μέσα στην Ε.Ε. η έξω από την Ε.Ε. πολλές ΜΜΕ από την Ε.Ε. υλοποιούν επενδύσεις τόσο μέσα όσο και έξω από αυτήν. Από αυτές σχεδόν οι μισές κάνουν το πρώτο τους σχέδιο μέσα στην Ε.Ε. ενώ οι άλλες μισές το υλοποιούν εκτός Ε.Ε.

 

Προκειμένου οι ΜΜΕ να υλοποιήσουν επενδύσεις στο εξωτερικό, χρειάζεται να είναι αρκετά παραγωγικές ώστε να καλύψουν τα κόστη που χρειάζονται για την ίδρυση μιας θυγατρικής σε μία ξένη χώρα και να ανταγωνιστούν τις ήδη υπάρχουσες στην αγορά επιχειρήσεις. Ένας τρόπος με τον οποίο μπορούν να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους είναι μέσω της συνεργασίας με ξένους επενδυτές στην χώρα υποδοχής. Οι ξένες εταιρείες κατέχουν τεχνική, οργανωτική και διαχειριστική τεχνογνωσία που οι τοπικές επιχειρήσεις μπορούν να αντλήσουν και να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους μέσω αυτών που ονομάζονται spillovers (φαινόμενα μετάδοσης και διάχυσης της γνώσης). Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις όλων των μεγεθών, γενικά επωφελούνται από spillovers που προέρχονται από Ευρωπαϊκά εισερχόμενα Α.Ξ.Ε., αλλά οι ΜΜΕ και οι μικρότερες επιχειρήσεις επωφελούνται περισσότερο.

Καθώς οι Ευρωπαϊκές ΜΜΕ γίνονται πιο παραγωγικές ενισχύουν την θέση τους όσον αφορά την υλοποίηση Α.Ξ.Ε. στο εξωτερικό.

Εισερχόμενα Α.Ξ.Ε.  μπορεί να βοηθήσουν Α.Ξ.Ε.  του εξωτερικού που υλοποιούνται από ΜΜΕ και άλλες εταιρείες.

 

Σύμφωνα με την ετήσια αναφορά της Epson,  (Seiko Epson Corporation, 2018), το σύνολο των Α.Ξ.Ε. που υλοποιήθηκαν από ευρωπαϊκές ΜΜΕ την περίοδο 2003-2015 ανερχόταν σε 25.683. Αυτό αποτελεί περίπου το 30% ενός συνόλου 87.087 σχεδίων Α.Ξ.Ε. που υλοποιήθηκαν από Ευρωπαϊκές ΜΜΕ την ίδια περίοδο. Η συνολική αξία των σχεδίων Α.Ξ.Ε. υπερβαίνει τα 900 εκ. € το οποίο είναι περίπου στο 19% της συνολικής αξίας. Από αυτά τα στοιχεία είναι φανερό ότι οι ΜΜΕ είναι πολύ σημαντικές για τις συνολικές συναλλαγές Α.Ξ.Ε. υπογραμμίζοντας την συνάφεια του να αναλύσουμε τις συναλλαγές Α.Ξ.Ε.  από αυτές τις εταιρείες.

 

Στην ίδια έρευνα κάθε επένδυση κατηγοριοποιήθηκε σύμφωνα με τον τομέα δραστηριότητας της επιχείρησης και τον τύπο της.

Σαν αποτέλεσμα είχαμε ότι 12.806 σχέδια που υλοποιήθηκαν από ΜΜΕ της Ε.Ε. ήταν συγχωνεύσεις και εξαγορές ενώ τα υπολειπόμενα 12.877 ήταν  σχέδια στον τομέα της Πράσινης Ανάπτυξης (Green Field). Και για τους δύο τύπους Α.Ξ.Ε.  που αναφέρθηκαν αφορά περίπου το 30% συνολικού αριθμού σχεδίων Α.Ξ.Ε.  που υλοποιήθηκαν από ΜΜΕ της Ε.Ε.

Ενώ οι MME δεν αντιπροσωπεύονται επαρκώς  σε κανέναν από τους δύο τύπους Α.Ξ.Ε.  που αφορούν όλες τις εταιρείες. Οι συγχωνεύσεις και εξαγορές, είναι κατά μέσο όρο μεγαλύτερος σε σχέση τα σχέδια “ Πράσινης Ανάπτυξης ”, με ένα Μ.Ο. μεγέθους τα 92 εκ. για συγχωνεύσεις και εξαγορές συγκρινόμενο με ένα Μέσο όρο 31 εκ. € που αφορούσε σχέδια “Πράσινης Ανάπτυξης”. Αυτό είναι χαμηλότερο από τα αντίστοιχα ποσά που αφορούν όλες τις εταιρείες όπου το μέσο μέγεθος είναι 158 € και 42 εκ. € για  συγχωνεύσεις και εξαγορές και σχέδια “Πράσινης Ανάπτυξης” αντίστοιχα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο κυριαρχεί σαν χώρα αφετηρίας Α.Ξ.Ε.  για ΜΜΕ. Οι ΜΜΕ του Η.Β. ανέρχονται σε ποσοστό στο 27% του αριθμού όλων των προγραμμάτων που υλοποιούνται από Ευρωπαϊκές ΜΜΕ και 35% της συνολικής αξίας αυτών των σχεδίων.  Αυτό αντιστοιχεί περίπου στην αθροιστική αξία των Α.Ξ.Ε.  από Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία και Σκανδιναβία και υπογραμμίζει την σημασία του Η.Β. ως την αφετηρία των Α.Ξ.Ε.  από ΜΜΕ της Ε.Ε. Ο κύριος προορισμός είναι η Γερμανία η οποία δέχεται το  8% του συνολικού αριθμού των σχεδίων Α.Ξ.Ε.  από ΜΜΕ.

Το μερίδιο των Α.Ξ.Ε.  που υλοποιούν ΜΜΕ στον τομέα των υπηρεσιών είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο της βιομηχανίας. Στην περίοδο 2003-2015 14.357 Α.Ξ.Ε.  σχέδια υλοποιήθηκαν από ΜΜΕ του τομέα υπηρεσιών και 9477 του βιομηχανικού τομέα. Σχετικά με όλα τα Ευρωπαϊκά που υλοποιούνταν αυτή την περίοδο  οι ΜΜΕ ανέρχονταν στο 32% όλου του τομέα υπηρεσιών και στο 27% όλου του βιομηχανικού τομέα.  Βλ. πίνακας 2. ΜΜΕ Σχέδια Α.Ξ.Ε. στον βιομηχανικό τομέα ( μέσος όρος συμφωνιών 48 εκ.€) που είναι ελαφρώς μεγαλύτερος από αυτούς στου τομέα υπηρεσιών. (μέσος όρος συμφωνιών 48 εκ.€). Τα ίδια στοιχεία αναφέρονται από όλες τις εταιρείες όπου ο Μ.Ο. συμφωνίας στον βιομηχανικό τομέα είναι 76 εκ. € και 57εκ. στον τομέα υπηρεσιών.

Ένας από λόγους που οι ΜΜΕ έχουν σχετικά μεγαλύτερο μερίδιο σχεδίων Α.Ξ.Ε. στον τομέα των υπηρεσιών, από ότι στον βιομηχανικό τομέα ίσως είναι ότι ο τομέας υπηρεσιών είναι γενικά λιγότερο απαιτητικός σε κεφάλαια από τον βιομηχανικό τομέα. Αυτό μειώνει το κόστος και κάνει πιο εύκολη την υλοποίηση Α.Ξ.Ε.  από ΜΜΕ σε αυτόν τον τομέα. Αυτό συνάγει με τις πολύ μικρές επιχειρήσεις οι οποίες έχουν μεγαλύτερο μερίδιο από σχέδια στον τομέα των υπηρεσιών σε σχέση  με τον βιομηχανικό τομέα ενώ το αντίθετο ισχύει για μεγάλες επιχειρήσεις. ^[1]

Επιπροσθέτως ο μέσος όρος συναλλαγών αυξάνει σε  μέγεθος επιχείρησης δείχνοντας ότι μεγάλες επιχειρήσεις υλοποιούν μεγαλύτερα σχέδια βλ. την τελευταία στήλη στον πίνακα 2.Ο μέσος όρος συναλλαγής για ένα σχέδιο που υλοποιήθηκε από μία ΜΜΕ είναι 50 εκ. € ενώ  περισσότερο από διπλάσιο είναι το αντίστοιχο νούμερο για τις μεγάλες επιχειρήσεις .[2]

 

 

 

 

 

Πίνακας 2. Αριθμός και Μ.Ο. επιχειρηματικών συμφωνιών μεταξύ διαφορετικών μεγεθών επιχειρήσεων, 2003-2015

			Ποσοστό των σχεδίων Α.Ξ.Ε. ανά τομέα
	Ποσοστό επί του συνόλου των επχ.	Ποσοστό όλων των σχεδίων Α.Ξ.Ε.	Υπηρεσιών	Βιοχηχανικός	Άλλος	Μέσος όρος, μεγέθους επένδυσης (σε εκ. €).
Πολύ Μικρές	93%	26%	29%	21%	25%	45
ΜΜΕ	6%	29%	32%	27%	27%	50
Μεγάλες	1%	45%	39%	52%	49%	121

 

Σημείωση: Τα ποσοστά  επί του συνόλου των επιχειρήσεων που αναφέρονται στην στήλη 1 έχουν ληφθεί από το Small Business Act (SBA) Fact Sheets και καλύπτουν την Ε.Ε. Κάθε επένδυση, έχει χαρακτηριστεί  ως  Τομέας υπηρεσιών, βιομηχανικό η άλλος όπου περιλαμβάνονται ο αγροτικός τομέας, ο τομέας των ορυχείων και λατομείων και ο κατασκευαστικός τομέας.

Πηγή: ESPON FDI (2018) based on data from BvD’s Zephyr and Financial Times’ fDi Markets databases (Sunesen & Henriksen, 2018, p. 5)

Αυτό αποδεικνύει ότι ο αριθμός των σχεδίων Α.Ξ.Ε. από  ΜΜΕ, αυξήθηκε στην διάρκεια των ετών από  το 2003 ως το 2015 (εκτός των ετών 2008 και 2009). Από την άλλη μεριά, η αθροιστική αξία επενδύσεων, δεν έφτασε τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν προ κρίσης ενώ ο μέσος όρος μειώθηκε στην διάρκεια των ετών. Αυτό φανερώνει ότι τα εμπόδια που υπήρχαν για την υλοποίηση Α.Ξ.Ε. μειώθηκαν στην περίοδο 2013-2015, επιτρέποντας την υλοποίηση μικρότερων προγραμμάτων. Επιπλέον, αυτό αποδεικνύει ότι οι ΜΜΕ αντιπροσωπεύονται μεγάλο βαθμό σε Α.Ξ.Ε.  στον τομέα των υπηρεσιών.

[1] Μία συμπληρωματική εξήγηση μπορεί να είναι το γεγονός ότι υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό ΜΜΕ στον τομέα των υπηρεσιών (53%) σε σύγκριση με τις μεγάλες (47%) ( υπολογισμοί με βάση στοιχείων της  Eurostat για το 2014

[2] Ο Μ.Ο. συμφωνίας που είναι τα 45 εκ € για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις δείχνει σχετικά μεγάλος. Στην κατασκευή του πίνακα χρησιμοποιήθηκαν τα αθροιστικά στοιχεία σε επίπεδο επιχειρήσεων για να καθορίσουμε τα μεγέθη των επιχειρήσεων. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο του να ληφθούν οι θυγατρικές σαν μέλη ενός μεγαλύτερου ομίλου και όχι σαν πολύ μικρές επιχειρήσεις. Καθώς τα αθροιστικά  στοιχεία δεν είναι πάντοτε διαθέσιμα αυτός ο κίνδυνος δεν εξαλείφεται πάντα. Επίσης, εταιρίες με μικρό  χαρτοφυλάκιο, που δεν είναι μέρος μεγάλου ομίλου, καταγράφονται ως πολύ μικρές επιχειρήσεις, το οποίο μπορεί να αυξάνει το μέσο όρο των ποσών των συμφωνιών. Αυτός ο προβληματισμός είναι μεγαλύτερος για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις όπου τα στοιχεία είναι περιορισμένα.